สรุปการอบรมหลักสูตร “การสร้างความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับสาร Per-and Polyfluoroalkyl substances (PFAS) ภัยร้ายมนุษย์

 

Persistent Organic Pollutants สารมลพิษที่ตกค้างยาวนาน สารประกอบเคมีที่มีคาร์บอนและธาตุในหมู่ฮาร์โลเจน (Halogen) เป็นองค์ประกอบ เช่น

คลอรีน (Chlorine)

ฟลูออร์รีน (Fluorine)

โบรมีน(Bromine)

 ไอโอดีน(Iodine)

“โดยมีความทนต่อการสลายโดยขยวนการโฟโตเคมี (Photochemical) ชีววิทยา (Biological) และ เคมี (Chemical) มีลักษณะ คือ ละลายน้ำได้น้อย แต่ละลายได้ดีในไขมัน จึงสามารถสะสมได้ดีในสิ่งมีชีวิต)

 

สาร POPs….”ภัยเงียบที่น่ากลัว”

เงียบ มนุษย์และสิ่งมีชีวิตในธรรมชาติ อาจได้รับและสะสสาร POPs ไว้ในร่างกายอย่าง ต่อเนื่องโดยไม่รู้ตัว

เป็นพิษ ส่งผลเสียต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม สาร POPs ตามอนุสัญญาตอกโฮล์ม อาจเป็นสารก่อมะเร็ง ก่อให้เกิดการกลายพันธุ์ เป็นพิษต่อระบบการสืบพันธ์ ก่อกวนการทำงานของต่อมไร้ท่อ (ฮอร์โมน) รวมทั้งเป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อมในน้ำ

สะสม สาร POPs สามารถคงสภาพอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้เป็นเวลานาน ทั้งยังสามารถสะสมในสิ่งมีชีวิตและเพิ่มปริมาณสูงขึ้นผ่านการกินเป็นทอด ๆในห่วงโซ่อาหาร

 

เคลื่อนที่ไกล สาร POPsสามารถเคลื่อนที่ไปได้ไกล โดยผ่านกระแสลม กระแสน้ำ สัตว์อพยพ ฯลฯ และเมื่อผนวกกับความทนทานของสารเหล่านี้ในธรรมชาติแล้ว ก็จะทำให้สามารถพบสาร POPs ได้ในทั่วไปทุกทนทุกแห่งทั่วโลก

 

ด้วยโครงสร้างโมเลกุลที่โดดเด่น ทำให้ PEAS เป็นสารปรับสภาพพื่นผิวที่ดี ทำให้เป็นพื้นผิดทที่ไม่ชอบน้ำ ไม่ชอบไขมัน ทนสารเคมี ทนกรด ทนด่าง ทนแสง และทนต่อความร้อน

 

งานสิ่งทอ  สมบัติที่ไม่ชอบน้ำและไขมันของ PEAS ทำให้มีการนำ PEAS ไปผสมเป็นสารเคลือบ ผิวสิ่งทอ เพื่อปกป้องพื้นผิวจากสิ่งสกปรกและสมบัติในการช่วยลดตึงผิดของ PEAS ทำให้มีการนำใช้ผสมในสารเคมีในอุตสาหกรรมสิ่งทอ เช่น สารทำให้เปียก สารลดการเกิดฟอง สารช่วยในการปล่อยสี

บ้านเรือน   สมบัติในการช่วยลดแรงตึงผิว และไม่ซึมซับน้ำและไขมัน ของ PEAS มีประโยชน์ในการนำไปใช้ผลิตน้ำยาทำความสะอาด น้ำยาลอกกาว น้ำยาเคลือบและทำความสะอาดพรม ผ้าคุมเฟอร์นิเจอร์ รวมถึงน้ำยาซักแห้ง PEAS ยังเป็นส่วนผสมของน้ำยาล้างใส้กรองน้ำ เพื่อละลาย แคลเซียมออกจาก RO membrane

งานก่อสร้าง PEAS ถูกนำไปใช้ในงานสีและสารเคลือบ โดยใช้เป็นสารช่วยในการเคลือบติดผิด  ใช้เป็นตัวทำกระจายเม็ดสีทำให้ได้สีสม่ำเสมอ รวมถึงเป็นสารช่วยกระจายชั้นฟิล์มบางนนพื่นผิว ทำให้ช่วยลบรอยแปรง ทั้งยังทำให้สามารถทาสีทับได้หลายชั้นโดยไม่หลุ่นร่อน ความทนต่อปฏิกิริยาเคมีของ PEAS ถูกนำไปใช้ประโยชน์ในการผลิดสีกันสนิม PEAS ยังเป็นส่วนผสมสำคัญของสีที่ทำความสะอาดตัวเองได้

 

พิษภัยของ PEAS

            สิ่งที่เป็นลักษณะเด่นของ PEAS กลับทำให้ PEAS เป็นสารเคมีที่น่ากลัว เมื่อมันสามารถแพระกระจายในสิ่งแวดล้อมได้ง่าย และสามารถเข้าสู่ร่างกายและก่อกวนอวัยวะและการทำงานของร่ายกายได้ จะทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้ เช่น คอเลสเตอรอลสูง เอนไซน์เปลี่ยนไป น้ำหนักทางแรกเกิดลดลงเล็กน้อย ลดการตอบสนองต่อวัคซีนในเด็ก เสื่ยงต่อการเป็นโรคความดันสูง หรือ ครรภ์เป็นพิษในหญิงตั้งครรภ์ เสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งไต หรือ อัณฑะ เป็นต้น PEAS ที่ใช้เคลือบบนพื้นผิวในงานบางงาน เช่น สิ่งทอ สามารถหลุดออกจากพื้นผิวได้ และเมื่อหลุดไปแล้ว PEAS อาจไหลไปตามน้ำ หรืออาจไหลลงแหล่งน้ำใต้ดินได้งาน และด้วยเหตุที่ PEAS เป็นสารปรับสภาพผิว จึงเคลื่อนที่ได้เร็วและกระจายตัวในน้ำได้ดี

เส้นทางการไหลและเส้นทางการได้รับ PEAS ของมนุษย์จากการบริโภคอาหาร

            น้ำดื่มที่มาจากแหล่งน้ำป่นเปื้อน

            ปลาและสัตว์น้ำ ที่จับมาจากแหล่งน้ำที่ป่นเปื้อน

            พืชผัก หรือเนื้อสัตว์ ที่ปลูกหรือเลี้ยง ใกล้บริเวณที่มีการใช้ และ/หรือ มีการปลดปล่อยสารเหล่านี้

            อาหารที่บรรจุในบรรจุภัณฑ์ ที่มี PEAS

จากการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ป่นเปื้อน

            กระดาษบรรจุภัณฑ์ ที่เคลือบกันไขมัน

            สินค้าหรืองานที่มีการพ่นเคลือบเพื่อกันเปื้อน เช่น พรม ผ้าม่าน ผ้าคลุมเบาะ

            ผ้าที่กันน้ำ

            สารเคมีสำหรับทำความสะอาด

            ผลิตภัณฑ์ถนอมร่างกาย

            เครื่องสำอาง

            สี วานิช และยาแนว

จากการทำงาน

            น้ำยาดับเพลิง

            การพ่นเคลือบหรือฟอกย้อมผ้า

            กระดาษ

            น้ำยาในบ่อชุบเคลือบผิวโลหะ

            สารเคมีในกระบวนการผลิตวงจรพิมพ์

            แผงวงจรรวม (IC)

            สารเคมีในกระบวนการผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ ฯลฯ